ટ્રમ્પે શા માટે ખશોગી મુદ્દે સાઉદી ક્રાઉન પ્રિન્સનો બચાવ કર્યો?

વર્ષ 2018માં સાઉદી અરેબિયાના પત્રકાર જમાલ ખશોગીની હત્યાએ આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ખળભળાટ મચાવી દીધો હતો. આ હત્યાના સંદર્ભમાં સાઉદી અરેબિયાના ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાન પર આંગળીઓ ચીંધવામાં આવી હતી. તાજેતરમાં જ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ક્રાઉન પ્રિન્સનો બચાવ કરીને ફરી એકવાર આ મુદ્દાને ચર્ચામાં લાવી દીધો છે. ચાલો જોઈએ કે સમગ્ર મામલો શું છે અને ટ્રમ્પે શા માટે આવું નિવેદન આપ્યું.

શું છે સમગ્ર મામલો?

જમાલ ખશોગી એક પત્રકાર હતા અને તેઓ સાઉદી અરેબિયાની શાસનના ટીકાકાર તરીકે જાણીતા હતા. 2 ઓક્ટોબર, 2018ના રોજ તેઓ ઈસ્તાંબુલમાં સાઉદી અરેબિયાના દૂતાવાસમાં પ્રવેશ્યા અને ત્યાર બાદ ગુમ થઈ ગયા. થોડા દિવસો પછી ખબર પડી કે દૂતાવાસની અંદર જ તેમની હત્યા કરવામાં આવી હતી. આ હત્યાનો આરોપ સીધો જ ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાન પર લાગ્યો હતો, મૂળ કારણ કે માનવામાં આવે છે કે તેમની મંજૂરી વિના આવી કોઈ પણ કાર્યવાહી શક્ય નથી.

આ ઘટના પછી વિશ્વભરમાં સાઉદી અરેબિયાની આકરી ટીકા થઈ હતી. ઘણા દેશોએ સાઉદી અરેબિયા પર પ્રતિબંધો પણ લગાવ્યા હતા. તે જ સમયે, ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે સાઉદી અરેબિયા સાથેના અમેરિકાના સંબંધોને જાળવી રાખ્યા હતા. ટ્રમ્પે હંમેશાં ક્રાઉન પ્રિન્સનો બચાવ કર્યો અને કહ્યું કે સાઉદી અરેબિયા અમેરિકાનો મહત્વપૂર્ણ સાથી છે.

ટ્રમ્પે શા માટે બચાવ કર્યો?

તાજેતરમાં જ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ફરી એકવાર ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાનનો બચાવ કર્યો છે. તેમણે કહ્યું કે જ્યારે ક્રાઉન પ્રિન્સને જમાલ ખશોગીની હત્યા વિશે પૂછવામાં આવ્યું ત્યારે તેઓ વચ્ચે બોલ્યા હતા અને કહ્યું હતું કે, “આપણા મહેમાનને શરમાવશો નહીં.” ટ્રમ્પે એમ પણ કહ્યું કે તેમને લાગે છે કે ક્રાઉન પ્રિન્સે આ હત્યા કરી નથી. તેમના આ નિવેદનથી ફરી એકવાર વિવાદ શરૂ થયો છે.

એક તરફ, ટ્રમ્પ સાઉદી અરેબિયા સાથેના સંબંધોને મહત્વ આપે છે. બીજી તરફ, માનવ અધિકાર સંગઠનો અને ઘણા રાજમૂળ કારણીઓ આ નિવેદનની ટીકા કરી રહ્યા છે. તેમનું કહેવું છે કે ટ્રમ્પ હત્યાને ગંભીરતાથી નથી લઈ રહ્યા અને તેઓ માત્ર પોતાના રાજકીય અને આર્થિક હિતોને જ ધ્યાનમાં રાખી રહ્યા છે. આ બાબતે અમેરિકામાં ટ્રમ્પની ટીકા થઈ રહી છે.

આ ઘટનાક્રમનો શું અર્થ છે?

• આ ઘટના દર્શાવે છે કે આંતરરાષ્ટ્રીય રાજમૂળ કારણમાં માનવ અધિકારો અને રાજકીય હિતો વચ્ચે હંમેશાં સંઘર્ષ રહે છે.
• તે એ પણ દર્શાવે છે કે અમેરિકા જેવા દેશો પણ પોતાના આર્થિક અને રાજકીય લાભ માટે માનવ અધિકારોને અવગણી શકે છે.
• આ ઘટના જમાલ ખશોગીના પરિવાર અને તેમના સમર્થકો માટે એક મોટો આઘાત છે.

આગળ શું થશે?

હાલમાં તો ટ્રમ્પે ક્રાઉન પ્રિન્સનો બચાવ કર્યો છે, પરંતુ આ મહત્વનો મુદ્દો આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ચર્ચામાં રહેશે. માનવ અધિકાર સંગઠનો અને અન્ય દેશો સાઉદી અરેબિયા પર દબાણ લાવવાનું ચાલુ રાખશે. હવે જોવાનું એ રહે છે કે આ ઘટના સાઉદી અરેબિયા અને અમેરિકાના સંબંધો પર શું પ્રભાવ કરે છે.

આ સમગ્ર ઘટનાક્રમ દર્શાવે છે કે આંતરરાષ્ટ્રીય રાજમૂળ કારણ કેટલું જટિલ છે અને તેમાં કયા પરિબળો ભાગ ભજવે છે. જમાલ ખશોગી કેસ એક એવું ઉદાહરણ છે જે હંમેશાં યાદ રહેશે.