શાંઘાઈ એરપોર્ટ પર ભારતીય નાગરિકની અટકાયત બાદ ભારત અને ચીન વચ્ચે તણાવ

શાંઘાઈ એરપોર્ટ પર એક ભારતીય નાગરિકની અટકાયત બાદ ભારત અને ચીન વચ્ચેના સંબંધોમાં ફરી એકવાર તણાવ જોવા મળી રહ્યો છે. આ ઘટનાએ બંને દેશો વચ્ચે પહેલાથી જ ચાલી રહેલા સરહદી વિવાદ અને વેપાર સંબંધિત મુદ્દાઓને વધુ ગંભીર બનાવ્યા છે.

ઘટનાની શરૂઆત ત્યારે થઈ જ્યારે મુંબઈના રહેવાસી 45 વર્ષીય રાજેશ પટેલ યાત્રા કરી રહ્યા હતા, તેમને શાંઘાઈ એરપોર્ટ પર ચીનના ઇમિગ્રેશન અધિકારીઓએ અટકાવ્યા હતા. શરૂઆતમાં અટકાયતનું કારણસર સ્પષ્ટ કરવામાં આવ્યું ન હતું, પરંતુ પાછળથી જાણવા મળ્યું કે તેમની પાસેના કેટલાક દસ્તાવેજોને લઈને પ્રશ્નો ઉભા થયા હતા. આ દરમિયાન, ભારતીય દૂતાવાસને જાણ કરવામાં આવી અને તેઓએ તાત્કાલિક ધોરણે રાજેશ પટેલને મદદ કરવા માટે અધિકારીઓ મોકલ્યા.

ભારતની પ્રતિક્રિયા

ભારતના વિદેશ મંત્રાલયે આ ઘટનાને ગંભીરતાથી લીધી છે. પ્રવક્તા અરિંદમ બાગચીએ જણાવ્યું હતું કે, “અમે આ બાબતે ચીની સરકાર સાથે વાતચીત કરી છે અને અમારી ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. અમારા નાગરિકોની સુરક્ષા અમારી પ્રાથમિકતા છે અને અમે તેમને શક્ય તમામ મદદ પૂરી પાડવા માટે પ્રતિબદ્ધ છીએ.” તેમણે વધુમાં ઉમેર્યું કે ભારતીય દૂતાવાસ રાજેશ પટેલ સાથે સતત સંપર્કમાં છે અને તેમની મુક્તિ માટે પ્રયાસો કરી રહ્યું છે. આ દરમિયાન, ભારતના ઘણા રાજકીય પક્ષોએ પણ આ ઘટનાની નિંદા કરી છે અને ચીન સરકારને તાત્કાલિક પગલાં લેવા જણાવ્યું છે.

ચીનનું નિવેદન

ચીનના વિદેશ મંત્રાલયે આ ઘટના અંગે નિવેદન આપતા જણાવ્યું હતું કે, “અમે આ બાબતથી વાકેફ છીએ અને તપાસ કરી રહ્યા છીએ. ચીન હંમેશા વિદેશી નાગરિકોના અધિકારોનું સન્માન કરે છે અને કાયદા મુજબ કાર્યવાહી કરે છે.” જો કે, તેમણે અટકાયતનું ચોક્કસ કારણસર આપવાનું ટાળ્યું હતું. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, ચીની અધિકારીઓએ રાજેશ પટેલ પર શંકા વ્યક્ત કરી હતી કે તેઓ કેટલાક એવા દસ્તાવેજો સાથે યાત્રા કરી રહ્યા હતા જે ચીનના નિયમોનું ઉલ્લંઘન કરે છે.

પરિણામકારોનો અભિપ્રાય

આ ઘટના અંગે વિદેશ નીતિના નિષ્ણાત પ્રોફેસર હર્ષ પંતે જણાવ્યું હતું કે, “આ એક ચિંતાજનક ઘટના છે. ભારત અને ચીન વચ્ચે પહેલાથી જ ઘણા મુદ્દાઓ પર મતભેદ છે અને આવી ઘટનાઓ સંબંધોને વધુ ખરાબ કરી શકે છે. બંને દેશોએ સંયમથી કામ લેવું જોઈએ અને વાતચીત દ્વારા મુદ્દાઓ ઉકેલવા જોઈએ.” આ દરમિયાન, ઘણા કાયદા પરિણામકારો માને છે કે ચીને અટકાયતનું કારણસર તાત્કાલિક જાહેર કરવું જોઈએ જેથી પારદર્શિતા જળવાઈ રહે.

• ભારતીય નાગરિકની અટકાયતથી બંને દેશો વચ્ચે તણાવ વધ્યો.
• ભારતના વિદેશ મંત્રાલયે ચીન સાથે વાતચીત કરી છે.
• ચીને તપાસ શરૂ કરી અને નિયમો મુજબ કાર્યવાહી કરવાની ખાતરી આપી.

આ ઘટનાના પરિણામ સ્વરૂપે, બંને દેશો વચ્ચેની વેપાર મંત્રણા પર પણ અસર પડી શકે છે. ઘણા ભારતીય વેપારીઓ ચીન સાથેના વેપાર સંબંધોને લઈને ચિંતા વ્યક્ત કરી રહ્યા છે. તેઓ માને છે કે આવી ઘટનાઓ વેપારમાં અવરોધ ઊભો કરી શકે છે અને પરસ્પર વિશ્વાસને તોડી શકે છે.

આગળ શું?

ભારત સરકાર રાજેશ પટેલને મુક્ત કરાવવા માટે તમામ પ્રયાસો કરી રહી છે. દૂતાવાસના અધિકારીઓ સતત ચીની અધિકારીઓ સાથે સંપર્કમાં છે અને આશા છે કે ટૂંક સમયમાં કોઈ ઉકેલ આવશે. આ ઘટના બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધોમાં એક મહત્વપૂર્ણ પરીક્ષણ સમાન છે. જો ચીન આ બાબતે સકારાત્મક વલણ અપનાવે તો સંબંધોમાં સુધારો થઈ શકે છે, પરંતુ જો અવસ્થા વધુ વણસે તો તેના દૂરગામી પરિણામો આવી શકે છે.

આ દરમિયાન, ભારતીય નાગરિકોને ચીનની યાત્રા કરતી વખતે સાવચેતી રાખવાની સલાહ આપવામાં આવી છે. વિદેશ મંત્રાલયે એક એડવાઈઝરી જાહેર કરીને જણાવ્યું છે કે નાગરિકોએ ચીનના કાયદાઓ અને નિયમોનું પાલન કરવું જોઈએ અને જરૂરી દસ્તાવેજો સાથે રાખવા જોઈએ.